Chúng ta là người thế nào, thế giới sẽ đối xử với chúng ta thế ấy

La Chấn Vũ từng kể một câu chuyện, đại ý thế này:

Anh ta có một cô bạn cực kỳ xinh đẹp, làm trong lĩnh vực kinh doanh. Cô ấy không bán mấy thứ đồ gia dụng nhỏ nhặt như kem đánh răng hay chậu rửa mặt, mà làm việc với những hợp đồng lớn bán một ăn cả năm, tuy nói ba trăm sáu mươi ngành thì ngành nào cũng có trạng nguyên, nhưng nghề của cô ấy nghe rất hoành tráng cao xa. Thế là ông già mập họ La liền rất tò mò, hỏi thẳng cô ấy: "Cô xinh thế này, còn tiếp xúc với những dự án lớn, lẽ nào không có khách hàng dùng ‘quy tắc ngầm’ với cô sao? Thường đi ven sông mà cô chưa từng ướt giày à?"

Cô bạn xinh đẹp đó thoáng trầm ngâm rồi đáp: "Đúng là cũng có, nhưng suy đi tính lại cuối cùng tôi vẫn không thể chấp nhận được. Tôi thẳng thắn cho đối phương biết, cảm ơn anh vì đã có cảm tình với tôi, tôi cũng có ấn tượng tốt đẹp về anh, nhưng làm việc trong ngành này, không có bức tường nào không lọt gió, nếu lúc này tôi nhận lời anh, cũng có nghĩa là lần tới tôi không thể từ chối người khác, tiêu chuẩn công tác này sinh vết nứt, toàn bộ tính chất nghề nghiệp của tôi đều sẽ thay đổi - từ một cô gái bán bản lĩnh, tôi bỗng biến thành một có gái bán nhan sắc. Mà ngành này rộng lớn như vậy, tôi không thể ngủ với người ta cả đời được, nếu anh quý mến tôi thì chắc chắn sẽ suy xét cho tôi, chúng ta nên biến loại cảm tình này thành sự tôn trọng và thông cảm dành cho nhau thì hơn."

Thế là những khách hàng không ngủ với cô bạn xinh đẹp ấy đều trở thành thành bạn bè của cô ấy.

Điều này chứng tỏ, khi chọn đối tượng để dùng "quy tắc ngầm", người ta cũng phải cân nhắc kỹ, thứ nhất là thấy khả năng có thể dùng "quy tắc ngầm" rất lớn. Thứ hai là cho rằng tính chất nguy hiểm rất nhỏ. Cuối cùng thử thăm dò. Nếu không thăm dò được thì bỏ qua một cách thông minh, hoàn toàn không phải kiểu bạ đâu chơi đó. Mà một người bị "quy tắc ngầm" thành công nhất định phải toát ra một khí chất và đặc điểm nào đó có thể bị "quy tắc ngầm", nói trắng ra là: Nồi nào úp vung nấy.

Nói nghe văn vẻ chút thì là: "Khi tôi đủ tốt thì mới gặp được bạn". Triết lý hơn thì có thể nói là: "Chúng ta là ai thì sẽ gặp được người tương tự."

Nhưng tôi lại thích cách nói thẳng thắn đơn giản của Quách Kinh Minh hơn: "Chúng ta là người thế nào, thế giới sẽ đối xử với chúng ta thế ấy."

Bởi vậy mọi người mới có thể nhìn thấy rất nhiều sự kết hợp do trời đất tác thành, một đóa hoa lạ nhất định có thể ngửi được hương thơm của một đóa hoa lạ khác. Ở An Huy có một món ăn tên là "Tuyệt Đại Song Xú", cá mè thổi nấu với đậu hủ thối, kết hợp như vậy quả là vô cùng hoàn mỹ.

Thế nhưng, nếu nói "Khi tôi đủ tốt thì tôi mới gặp được bạn", ngược lại cũng có thể hiểu là"Khi tôi không đủ tốt thì chuyện vui cũng chẳng tới", mà lý do không mấy êm tai này mới là đáp án thực sự của vô vàn chuyện trên đời.

Vi dụ như:

Tại sao tôi không thể mặc đẹp bộ quần áo này? Vì bạn quá béo.

Tại sao người được thăng chức không phải tôi? Vì năng lực của bạn chẳng là cái thá gì so với người ta.

Tại sao chồng tôi không thể rời bỏ kẻ thứ ba? Vì trong lòng anh ta, cả bạn và con bạn đều chẳng đủ để anh ta yên phận.

Tại sao khách hàng không có thời gian dùng bữa với tôi? Vì mức độ quan trọng của bạn không đủ để ông ta dành thời gian cho bạn.

Tại sao tương lai của tôi âm u mờ mịt? Vì bản lĩnh của bạn không sánh kịp với ảo vọng của bạn.

Tại sao tôi không phải nữ chính ngôn tình gặp được Tổng giám đốc bá đạo? Vì nữ chính ngôn tình chẳng dễ làm, trước tiên bạn phải tu luyện được phong thái không sợ hãi rụt rè khi gặp Tổng giám đốc bá đạo. Loại thiếu nữ ảo tưởng sức mạnh chỉ tồn tại trong phim thần tượng, những nữ chính ngôn tình thực thụ luôn là những người sắt đá mạnh mẽ với gương mặt xinh đẹp như búp bê và bản lĩnh vượt lên mọi chông gai gian khổ.

Đôi lúc, dường như mấu chốt giải quyết vấn đề nằm ở chỗ người khác, nhưng thực ra chìa khóa mở ra tương lai nằm trong tay chúng ta, chẳng qua nó khá là nặng.

Maria Callas là giọng nữ cao vĩ đại nhất thế kỷ XX, xinh đẹp tao nhã, trong suốt cuộc đời của mình bà đã biểu diễn hơn một trăm tác phẩm opera, Maria có giọng hát với sức lan tỏa cực kỳ rộng lớn, bà có thể thể hiện được những vở opera với những âm nhẹ nhất tới những âm cao mạnh mẽ nhất. Bà còn am hiểu biểu diễn hình thể, màn biểu diễn của bà luôn tràn đầy vẻ đẹp tựa điêu khác.

Lưu Hoan từng cùng mấy người Nhạc Bình Gia, Kim Triệu Quân xem video biểu diễn của bà, khi Maria Callas xuất hiện, Lưu Hoan phải thốt lên: "Xem kìa, giờ tôi mới biết thế nào là 'Nghi thái vạn phương'!"

Vị nữ thần "nghi thái vạn phương" này từng là một cô nhóc béo ú mặt mũi đầy mụn, bà dùng cách ra sức ăn uống để bù đắp chuyện không được mẹ yêu thương thời thơ ấu, bởi vậy, bà cao năm thước tám tấc theo đơn vị Anh, tương đương một mét bảy mươi ba, nhưng lại nặng hơn một trăm ký. Dù đầu thế kỷ trước, không một giọng nữ cao nào không có vóc dáng đẫy đà, nhưng bà vẫn bị mọi nhà hát opera từ chối ngoài cửa.

Sau nhiều lần gặp khó khăn, bà không còn chờ mong kỳ tích xảy ra nữa, mà dùng thời gian một năm để giảm cân nặng từ 106kg xuống còn 60kg, điều trị làm đẹp da với laser, cô nhóc béo mập bỗng trở thành biểu tuợng thời trang, nhà hát opera La Scala ở Milan đã rộng cánh cửa với bà, và hai mươi năm sau đó, bà thống trị ngành opera giống như một nữ hoàng.

Nếu không giảm béo, bà vẫn chỉ là một cô gái mập giỏi ca hát, bị hết nhà hát opera này đến nhà hát opera nọ từ chối với vô vàn lý do đường hoàng.

Phương thức tư duy có hai loại, một loại cho rằng mấu chốt giải quyết vấn đề nằm ở người khác, một loại khác lại cảm thấy mấu chốt tháo gỡ khó khăn nằm ở chính mình.

Loại người đầu tiên luôn cảm thấy tuyệt vọng, vinh viễn sống trong bế tắc mê man; loại người thứ hai thường tìm ra niềm vui bất ngờ, luôn có thể tìm ra lối thoát và cơ hội mới.

Những điều chúng ta thực sự đạt được trên thế gian này thường giảm 20% so với những gì chúng ta nhận định, ai cũng sẽ tưởng tượng bản thân giỏi giang hơn chút mới bao dung được sự yếu đuối trong đáy lòng. Thế rồi cuộc sống thường đối xử với chúng ta bằng cách bớt đi 20% nữa, bởi vậy, sau sự sụt giảm theo hình thức xoắn ốc, chỉ có những người dù mạnh mẽ nhanh nhạy mới có thể nhận được đãi ngộ tốt đẹp từ cuộc sống.

Nhiều người không tỉnh ngộ, cứ mãi chìm đắm trong tưởng tượng và những lời nói ấm áp ngọt ngào như trong Hạt giống tâm hồn. Mà tin tưởng mù quáng vào chúng là kết quả của việc một người ngốc nghếch gặp phải kẻ lừa đảo.

Mấy bữa trước, có người bạn gửi cho tôi một câu chuyện cười:

Một con chồn già yếu dựng một tấm biển ở gần chuồng gà bên khe núi: "Không nhảy xuống thì làm sao bạn biết được mình không phải hùng ưng?"

Thế là ngày nào cũng có những con gà tưởng mình là hùng ưng trào dâng nhiệt huyết mà nhảy xuống vách núi rồi ngã chết, trở thành bữa trưa của con chồn già yếu vốn đã không còn khả năng bắt gà. Ngày nào chồn ta cũng đánh chén no nê.

Thực ra, người bạn này vốn định mỉa mai tôi đang dùng kiểu "Chicken soup for the soul"để khích lệ độc giả, không ngờ lại cống hiến cho tôi một tư liệu sống, khiến ngày hôm nay tôi có thể nhảm thêm vài câu: Nếu chúng ta không nhận rõ được bản thân là một chú gà bé nhỏ, sẽ có một con chồn dựng biển hiệu bên cạnh chuồng gà, ghi rằng "Không nhảy xuống thì làm sao bạn biết được mình không phải hùng ưng" – đợi chúng ta tự chui đầu vào lưới.

Còn nữa, vì sao lần này tôi lại đặt một tựa đề khó nghe như vậy? Bởi vì sự thật thường chẳng bao giờ dễ nghe, bạn thân mến ạ.

* Nội dung trích từ cuốn sách "Trước mưu sinh, sau mưu yêu", tác giả Lý Tiểu Ý.