Shark Trần Anh Vương thích sự mộc mạc nhưng đầy đam mê của startup

Ông Vương là một trong các nhà đầu tư "cá mập" tại Shark Tank Việt Nam - chương trình truyền hình thực tế kêu gọi đầu tư thu hút hàng triệu lượt xem mỗi tập. Vị doanh nhân chia sẻ với VnExpress về những tiêu chí khi chọn nhà đầu tư cũng như startup Việt. 

- Đâu là những tiêu chí quan trọng để ông quyết định rót vốn vào một dự án?

- Nếu nói đầu tư chung chung, tôi hướng đến các doanh nghiệp cơ bản, có tiềm năng tăng trưởng. Sam Holdings của chúng tôi là tập đoàn lấy đầu tư tài chính làm mũi nhọn. Vì thế việc đầu tư có chiến lược rõ ràng, tập trung vào các doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực cốt lõi của nền kinh tế mà Việt Nam có thế mạnh, các doanh nghiệp nhà nước đang IPO và một số doanh nghiệp trẻ có khả năng phát triển đột phá. Giai đoạn đầu, chiến lược này đã cho thấy hiệu quả thể hiện qua kết quả kinh doanh năm 2017, mảng đầu tư tài chính đóng góp 67 tỷ đồng lợi nhuận. 

Việc tham gia Shark Tank cũng là một trong những hoạt động đầu tư tài chính của tập đoàn. Chúng tôi không phải mất công tìm kiếm dự án tiềm năng, cũng là hoạt động hỗ trợ và khuyến khích giới trẻ khởi nghiệp, góp phần làm tăng động lực phát triển của nền kinh tế nước nhà. 

Do đó, đối với Shark Tank, tôi chú ý về phần con người, đội ngũ hơn là ngành nghề. Tuy nhiên nếu có theo dõi chương trình, mọi người có thể thấy tôi khá hứng thú các công ty sáng tạo và vì cộng đồng. Một phần vì tôi muốn khuyến khích các hoạt động xã hội, một phần là theo triết lý làm doanh nhân của tôi.  Đó là phải cống hiến và xã hội là nơi được hưởng sự cống hiến đó của tầng lớp doanh nhân. 

Trước khi trở thành "cá mập", tôi cũng từng đóng vai "thiên thần", đầu tư vào một vài dự án khởi nghiệp, chủ yếu trong lĩnh vực công nghệ và các công ty trong lĩnh vực cộng đồng, xã hội. 

- Sau một thời gian tham gia Shark Tank và tiếp xúc với nhiều dự án, ông đánh giá như thế nào về các startup tại Việt Nam?

- Theo tôi, các startup tham gia Shark Tank Việt Nam còn khá "ngây thơ", thiếu sự đầu tư cho phần trình bày của mình, nhất là việc họ không nắm rõ các con số tài chính của doanh nghiệp. Đây vừa là điểm mạnh, vừa là điểm yếu của họ. 

Đối với nhiều người, sự ngây thơ, thiếu chuẩn bị cho phần trình bày có thể khiến cho một dự án thiếu đi tính thuyết phục và dẫn đến quyết định không đầu tư. Thực tế thì đây chính là điểm yếu, xét đúng bản chất của một nghiên cứu đầu tư thực thụ. Nếu xem qua các chương trình khác, ví dụ startup của Mỹ, bạn sẽ thấy họ rất chuẩn mực trong cách trình bày thông tin, format của họ chuẩn hơn và vì thế về lý trí các "cá mập" sẽ dễ ra quyết định đầu tư hơn.

Tuy nhiên, đối với riêng tôi, con người luôn là yếu tố quyết định. Sự mộc mạc, đam mê và trung thực của các startup sẽ tác động tích cực đến các quyết định "xuống tiền" của tôi.

- Theo ông, để gọi vốn thành công với nhà đầu tư, startup cần phải chuẩn bị những gì?

- Theo tôi, để gọi vốn thành công, startup phải có một kế hoạch phát triển rõ ràng cho doanh nghiệp của mình, nắm rõ bức tranh tài chính từ khi thành lập đến hiện tại và dự phòng kết quả kinh doanh đạt được, dòng tiền trong vòng 3-5 năm. 

Tùy theo ngành nghề mà các bạn nên có các bằng phát minh, sáng chế, giấy phép, giấy chứng nhận chất lượng sản phẩm và ước định giá trị của các bằng phát minh, sáng chế, giải thưởng… đó. Ngoài ra, các startup nên chia thành các vòng gọi vốn theo thời gian.

- Yếu tố nào ở một dự án sẽ gây được ấn tượng với ông?

- Bức tranh tài chính của quá khứ và kế hoạch kinh doanh rõ ràng trong tương lai sẽ giúp dự án của các startup có hồ sơ thuyết phục. Còn với tôi, yếu tố quan trọng nhất vẫn là con người.

Tôi xếp các yếu tố theo thứ tự ưu tiên là đội ngũ - nhà sáng lập và cuối cùng là ý tưởng. 

- Sau chương trình Shark Tank, ông có ý định đầu tư vào những startup nào khác?

- Đầu tư tài chính không chỉ là lĩnh vực mà tôi đam mê và muốn dấn thân mà còn là mũi nhọn kinh doanh của Sam Holdings. Shark Tank Việt Nam chỉ là một trong rất nhiều hoạt động đầu tư mà chúng tôi nghiên cứu và thực hiện. Bên cạnh các lĩnh vực chiến lược mà tập đoàn đã định hướng đầu tư, tôi có thể cân nhắc đầu tư vào các startup nếu có dự án tốt, ý tưởng kinh doanh phù hợp và tiềm năng.

Khi các chương trình phát sóng, có rất nhiều startup, thậm chí là người quen có liên hệ tôi để kêu gọi đầu tư. Tuy nhiên tôi đã cho họ lời khuyên rằng hãy chuẩn bị thật kỹ lưỡng để tham gia Shark Tank mùa 2 vì ở đó cơ hội của họ sẽ lớn hơn rất nhiều. 

Trương Sanh